ARÇELİK ORADA DURUYOR MU,DURUYOR.MERAK ETME,ÇALKANTI GEÇER ESKİ SEVİYESİNE ÇIKAR

Krizlerimizden birisi 1994 kriziydi.Borsayı iyi bilmiyorduk.Bir kumarhane yeri olarak görenler vardı,bakanın açıklaması var,daha ilerisi var mı?Dünyada en ucuz finansman aracı olan borsa için,''kumar aracıdır'' diyorsa daha neyi sorgulayabilirsiniz? Bugün Amerika'da her iki kişiden birinin veya daha fazlasının direkt veya endirekt yatırımı vardır borsada.Çünkü firmaların kaynak sıkıntısı var dediğinizde bunun ilacı olabilecek bir enstrümadı borsa.Tabii bunun şirket açısından biraz zorluğu vardır,açık olacaksınız,doğru bilgileri vereceksiniz ama sonuçta da bu kolay ve ucuz finansman aracını elde edeceksiniz.Herhangi bir krizde bankalara çok borçluysanız batıyorsunuz.ama hissedara borçluysanız batmıyorsunuz.Kimse kapıya dayanıp ver paramı demiyor.Düşünün Güneş Taner gibi bir ekonomi bakanı,''Burası Kumarhanedir'' diyebiliyor.

-Yatırım stratejiniz nedir?

Ben size bir anımı anlatayım. 1988'de bankadayken Irak ile yine bir kriz olmuştu.Hüsnü İldeşer mali bölümün müdürü.Hisse senedine yatırım yapardı.,gerçek bir yatırımcıydı.Bir hisse senedini alır,bir yıl bekler,ne zaman ki o kendine göre gerçek değerine ulaşır,onu satar,daha düşük fiyattan iyi bir hisse senedi alırdı.Çok iyi hatırlıyorum,Hüsnü bey de hesap uzmanı,babamın tanıdığı.Baktım kriz çıktı,koşarak yanına gittim,''Sizde arçelik hisseleri var niye satmıyorsunuz? dedim.Hiç unutmam,''Mehmetçiğim hiç merak etme,Arçelik orada duruyor mu duruyor.Arçelik'e bir şey olmaz.Nasıl olsa bu çalkantı geçer,Arçelik yine eski seviyelerine çıkar'' dedi.Şöyle söyleyeyim,ben hep onun rasyolarıyla hareket etmişimdir.F/k rasyosuna dikkat ederdi,bir de özsermaye karlılığına.''Yalnızca bu mu? diye sormuştum Hüsnü bey'e.''Bir de üçüncüsü var;şirketin sahibine dikkat et''demişti.Girdiği 2-3 grup vardı ve diğer rasyoya göre de kağıt seçerdi.Güvendiği üç grubun dışına çıkmazdı hayatta.Ben de uzun süre bunu yapmaya çalıştım.Gerçekten de doğru olan buydu,üç rasyo.

Yeni gelen yatırımcılara ben şunu derdim:Bakın siz toprak aldığınızda buranın belediyesine her gün telefon açıp fiyatı çıktı mı diye sorar mısınız?Bir kriz döneminde muhtemelen likidite olmadığından oranın değeri de düşüyordur.Herkes nakitte olup,kulaklardan para fışkırdığında doğaldır ki talep yükseliyordur.Siz de iyi hisse senedini alıp böyle yapın,uzun süre taşıyın,hiç zarar etmezsiniz.Borsada ne olursa olsun.Kurulduğundan beri borsa endeksine bakın,bu kadar kazandıran başka yer var mı?Sonuçta borsaya doğru dürüst bilgilenerek giren ve iyi firmalara yatırım yapanın uzun vadede zarar etmesi bence mümkün değil.Bir de hiçbir zaman size gerekli olan parayı borsaya yatırmayın.Yarın satış için çok kötü bir gün olabilir.Niyeti doğru dürüst olmayanlar için,borsa bir kumar yeri olabilirdi,biraz da onlar öne çıkarıldılar.

-Kararlarınızda en etkili analiz yöntemi nedir?

Ben temel analizciyim,herkes bilir.Çünkü araştırma kökenliyim.Tabii piyasanın içindeysiniz,bir borsa şirketinin tüyoya açık olmaması mümkün değil.Hiç inanmama rağmen,yine de tetikte durur,ilgilenirdim.

-Dünyada örnek aldığınız ya da takip ettiğiniz yatırımcı var mı?

Ben Peter Lynch'in kitabını getirtmiştim.Burada bastırtmak istedim,ama ömrüm vefa etmedi o konuda.O zamanlar takmıştım,92'de yurtdışından borsa kitapları getirtip Türkçe yayınlayacaktım.Piyasa daha bilinçlensin diye.Peter Lynch beni etkilemişti.Buranın niye bir kumarhane olmadığını,gerçek yatırımcıların gelmesi gerektiğini açıklamıştı.Bir ev hanımının da gerçek bir yatırımcı olacağını anlatmıştı.

Borsada önden koşanlar - Mehmet Bayrak